Abercraf / Abercrave | aber nant Craf (craf = garlic) |
Bethlehem | mae’r enw’n deillio o’r capel yn y pentref |
Aberhonddu / Brecon | wedi’i ddeillio o enw arglwyddiaeth hynafol Brycheiniog (a enwyd ei hun ar ôl y Brenin Brychan chwedlonol) / aber yr afon Honddu |
Brynaman / Brynamman | Bryn ger afon Aman. Gynt ‘Y Gwter Fawr’ |
Capel Gwynfe | capel lle sanctaidd |
Coelbren | cyfran neu ddarn, yn cyfeirio at ddarn o dir |
Crai / Cray | gall olygu garw neu lym, yn disgrifio nant mynydd |
Cwmllynfell | cwm yr afon lyfn (cwm-llyfn-ell) |
Defynnog | o’r enw personol Dyfwn? |
Glanaman | glyn afon Aman |
Glyntawe | glyn afon Tawe |
Heol Senni | Heol Senni |
Hirwaun | dôl hir |
Libanus | Wedi’i Ladineiddio o Lebanon y Beibl |
Llanddeusant | eglwys y ddau sant, sef Seimon a Jude |
Llandeilo | eglwys Teilo Sant |
Llanmyddyfri / Llandovery | eglwys ymysg y dyfroedd |
Llangadog | eglwys Sant Cadog |
Llanspyddid | efallai eglwys y ddraenen wen neu’r enw personol Ysbyddyd |
Llwyn-on | |
Merthyr Tudful / Merthyr Tydfil | lle claddu Santes Tudful |
Myddfai | dôl y pant crwn |
Penderyn | pen ardal o dderw neu ben aderyn? |
Pontneddfechan | pont ar afon Nedd fechan |
Pontsticill | pont ger camfa |
Pontsenni / Sennybridge | pont Afon Senni (enw personol) |
Trap | gris/codiad yn y ddaear neu ‘magl’ o ryw fath? Mae’r sillafiad gyda ‘pp’ yn anghywir |
Trecastell / Trecastle | tref y castell |
Ystradfellte | cwm afon Mellte |
Ystradgynlais | cwm afon Cynlas (enw personol neu cyn-glais) |