| Abercraf / Abercrave | aber nant Craf (craf = garlic) |
| Bethlehem | mae’r enw’n deillio o’r capel yn y pentref |
| Aberhonddu / Brecon | wedi’i ddeillio o enw arglwyddiaeth hynafol Brycheiniog (a enwyd ei hun ar ôl y Brenin Brychan chwedlonol) / aber yr afon Honddu |
| Brynaman / Brynamman | Bryn ger afon Aman. Gynt ‘Y Gwter Fawr’ |
| Capel Gwynfe | capel lle sanctaidd |
| Coelbren | cyfran neu ddarn, yn cyfeirio at ddarn o dir |
| Crai / Cray | gall olygu garw neu lym, yn disgrifio nant mynydd |
| Cwmllynfell | cwm yr afon lyfn (cwm-llyfn-ell) |
| Defynnog | o’r enw personol Dyfwn? |
| Glanaman | glyn afon Aman |
| Glyntawe | glyn afon Tawe |
| Heol Senni | Heol Senni |
| Hirwaun | dôl hir |
| Libanus | Wedi’i Ladineiddio o Lebanon y Beibl |
| Llanddeusant | eglwys y ddau sant, sef Seimon a Jude |
| Llandeilo | eglwys Teilo Sant |
| Llanmyddyfri / Llandovery | eglwys ymysg y dyfroedd |
| Llangadog | eglwys Sant Cadog |
| Llanspyddid | efallai eglwys y ddraenen wen neu’r enw personol Ysbyddyd |
| Llwyn-on | |
| Merthyr Tudful / Merthyr Tydfil | lle claddu Santes Tudful |
| Myddfai | dôl y pant crwn |
| Penderyn | pen ardal o dderw neu ben aderyn? |
| Pontneddfechan | pont ar afon Nedd fechan |
| Pontsticill | pont ger camfa |
| Pontsenni / Sennybridge | pont Afon Senni (enw personol) |
| Trap | gris/codiad yn y ddaear neu ‘magl’ o ryw fath? Mae’r sillafiad gyda ‘pp’ yn anghywir |
| Trecastell / Trecastle | tref y castell |
| Ystradfellte | cwm afon Mellte |
| Ystradgynlais | cwm afon Cynlas (enw personol neu cyn-glais) |
